Trong cuộc sống hằng ngày, nhiều người gặp phải hiện tượng nhìn thấy những chấm nhỏ, sợi chỉ hay vệt mờ bay lượn trước mắt, đặc biệt khi nhìn vào nền sáng như bầu trời hoặc tường trắng. Hiện tượng này thường được gọi bằng cái tên dân dã là “ruồi bay”. Mặc dù trong nhiều trường hợp “ruồi bay” là hiện tượng lành tính và không ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực, nhưng đôi khi, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của những vấn đề nghiêm trọng về mắt mà bạn không nên chủ quan.
“RUỒI BAY” LÀ GÌ?
“Ruồi bay” là thuật ngữ chỉ cảm giác nhìn thấy những vật thể nhỏ bay lơ lửng trước mắt. Chúng có thể là những đốm đen, sợi mảnh hoặc vòng tròn nhỏ, di chuyển theo chuyển động mắt của bạn và dường như biến mất khi bạn cố gắng nhìn trực tiếp vào chúng.
Hiện tượng này xảy ra do sự thay đổi của dịch kính – chất gel trong suốt lấp đầy khoảng trống giữa thủy tinh thể và võng mạc trong nhãn cầu. Theo thời gian hoặc do một số tác nhân khác, dịch kính có thể bị hóa lỏng, co rút hoặc xuất hiện các mảnh vụn nhỏ. Khi ánh sáng đi qua mắt, những mảnh vụn này tạo bóng lên võng mạc và gây nên cảm giác có “ruồi bay” trong tầm nhìn.
NGUYÊN NHÂN GÂY RA “RUỒI BAY”
Hiện tượng “ruồi bay” có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:
1. LÃO HÓA TỰ NHIÊN
Là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi tuổi tác tăng lên, dịch kính trong mắt dần bị hóa lỏng và co rút, tạo thành các sợi hoặc cụm nhỏ nổi trong mắt. Đây là quá trình sinh lý bình thường, thường bắt đầu từ độ tuổi trung niên trở đi.
2. CẬN THỊ NẶNG
Những người bị cận thị nặng có cấu trúc nhãn cầu dài hơn bình thường, làm tăng nguy cơ biến đổi dịch kính sớm và hình thành “ruồi bay”. Ngoài ra, cận thị nặng còn làm tăng nguy cơ bong võng mạc – một trong những biến chứng nghiêm trọng có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời.
3. CHẤN THƯƠNG MẮT
Các chấn thương vùng mắt hoặc vùng đầu có thể khiến dịch kính bị rối loạn, gây xuất hiện “ruồi bay”. Trong một số trường hợp, chấn thương còn làm tăng nguy cơ xuất huyết dịch kính hoặc bong võng mạc.
4. MỘT SỐ BỆNH LÝ MẮT
Các bệnh lý như viêm màng bồ đào, xuất huyết dịch kính, hoặc bong dịch kính sau có thể là nguyên nhân gây ra “ruồi bay”. Những tình trạng này thường cần được theo dõi và điều trị y tế nghiêm túc.
KHI NÀO “RUỒI BAY” TRỞ NÊN NGUY HIỂM?
Không phải lúc nào “ruồi bay” cũng là dấu hiệu nghiêm trọng. Tuy nhiên, bạn cần cảnh giác và đến cơ sở y tế chuyên khoa mắt ngay lập tức nếu có các dấu hiệu sau:
-
Số lượng “ruồi bay” tăng lên đột ngột, dày đặc hơn so với bình thường.
-
Xuất hiện cảm giác như ánh sáng lóe lên hoặc tia chớp trong tầm nhìn – đây có thể là dấu hiệu dịch kính kéo căng võng mạc.
-
Thị lực giảm sút, xuất hiện mảng tối giống như rèm che trong một phần tầm nhìn – dấu hiệu nguy hiểm cảnh báo bong võng mạc.
-
Cảm thấy đau mắt, đỏ mắt kèm theo “ruồi bay” – có thể liên quan đến viêm hoặc tổn thương trong mắt.
* Bong Võng Mạc – Biến chứng nguy hiểm cần lưu ý
Bong võng mạc xảy ra khi lớp võng mạc (bộ phận cảm nhận ánh sáng trong mắt) bị tách ra khỏi lớp nền nuôi dưỡng bên dưới. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.
Một trong những dấu hiệu cảnh báo sớm của bong võng mạc chính là sự xuất hiện đột ngột của “ruồi bay” và các tia sáng lóe. Vì vậy, nếu bạn nhận thấy các dấu hiệu này, đừng chần chừ – hãy đi khám mắt ngay!
ĐIỀU TRỊ VÀ THEO DÕI “RUỒI BAY”
Trong nhiều trường hợp, đặc biệt là do lão hóa, “ruồi bay” không cần điều trị. Người bệnh có thể dần thích nghi với hiện tượng này và cảm thấy ít khó chịu hơn theo thời gian.
Tuy nhiên, khi “ruồi bay” gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng thị lực hoặc có liên quan đến các bệnh lý như bong võng mạc, xuất huyết dịch kính, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị như:
-
Laser (vitreolysis) để phá vỡ các mảnh vụn trong dịch kính.
-
Phẫu thuật cắt dịch kính (vitrectomy) trong trường hợp nặng.
Dù vậy, các phương pháp này thường chỉ được áp dụng khi thực sự cần thiết, vì bản thân chúng cũng có nguy cơ gây biến chứng.
LÀM GÌ KHI BẮT ĐẦU THẤY “RUỒI BAY”?
-
Đừng hoảng loạn, nhưng cũng đừng chủ quan.
-
Theo dõi các dấu hiệu bất thường đi kèm như tia chớp, mờ mắt, mảng tối trong tầm nhìn.
-
Đến bác sĩ chuyên khoa mắt để được kiểm tra dịch kính và võng mạc bằng các thiết bị chuyên dụng.
-
Thăm khám mắt định kỳ, đặc biệt nếu bạn trên 40 tuổi, bị cận thị nặng hoặc có tiền sử bệnh lý mắt.
“Ruồi bay” có thể chỉ là hiện tượng sinh lý bình thường do lão hóa, nhưng cũng có thể là lời cảnh báo sớm của các bệnh lý mắt nghiêm trọng như bong võng mạc. Vì vậy, việc hiểu đúng, phát hiện sớm và chủ động chăm sóc mắt là chìa khóa để bảo vệ thị lực dài lâu.
Nếu bạn đang gặp phải tình trạng “ruồi bay” hoặc có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào về mắt, đừng chần chừ – hãy đến ngay Bệnh viện Mắt Việt An Đà Nẵng để được kiểm tra và tư vấn kịp thời từ các bác sĩ chuyên khoa.
